آیت الله نجم الدین طبسی در گفت و گو با شفقنا با بیان این مطلب که فقه امام صادق(ع) با فقه سایر مذاهب قابل قیاس نیست، اظهار داشت: خاندان رسالت هر حرفی که دارند از پیامبر اکرم(ص) است و سخن رسول خدا نیز بر اساس «وحی» و «علم لدنّی» است. علم پیامبر، محدود به زمان و مکان و شرایط خاصی نیست، بلکه علم ایشان علم «ما کان و ما یکون» تا قیامت است.
وی گفت: همان علم و حکمتی را که خداوند متعال به پیامبر اکرم(ص) داده است، نبی مکرم نیز به امر الهی به علی بن ابیطالب(ع) داد؛ از این رو، پیامبر می فرماید: «أنا مدینة العلم و علی بابها». باید بدانیم علومی که نزد آل محمد(ع) است از پیامبر اکرم(ص) و علی بن ابیطالب(ع) اخذ شده است.
وی با بیان اینکه در زمان صادقین(ع) هم مدعیان علم و دانش وجود داشتند، اظهار داشت: امام باقر(ع) به سلمه بن كهيل و حكم بن عیینه فرمود: «شَرِّقا أو غَرِّبا لَن تَجِدا عِلماً صَحیحاً إلاّ شَیئاً خرج مِن عِندِنا أهل البَیتِ؛ خودتان را به مشرق و مغرب بزنيد علم صحيح پيدا نمى كنيد مگر چيزى كه از پيش ما اهل بيت صادر شود». (اختیار معرفة الرجال: ج 2، ص 369، في الحکم بن عیینة)
وی تاکید کرد: فقه امام صادق(ع) قابل قیاس با فقه دیگران نیست. سؤالی که مطرح می شود اینکه: آیا فقه، در امام صادق(ع) منحصر است و سایر ائمه(ع)، فقه نداشتند؟ پاسخ این است که همه امامان معصوم(ع) منبع فقه بودند، اما زمینه نشر فقه و معارف برای برخی ائمه(ع) کمتر پیدا شد و برخی دیگر از ائمه(ع) از جمله امام صادق(ع) به دلیل اوضاع سیاسی و ضعف حکومت ها، امکان نشر فقه اسلامی برایشان بیشتر فراهم شد.
وی تصریح کرد: در فاصله انتقال حکومت از بنی امیه به بنی عباس، این فرصت برای امام صادق(ع) فراهم شد و ایشان توانستند فرهنگ و معارف قرآن را که یکی از آنها «فقه» است، برای مردم تبیین کنند.
وی با بیان اینکه حجم روایات رسیده از امام صادق(ع) انسان را مبهوت می کند، خاطر نشان کرد: یکی از فضلای حوزه علمیه بیش از 60 جلد کتاب از روایات و کلمات امام صادق(ع) را جمع آوری کرده است. همچنین حدود 80 درصد روایات کتاب های «وسائل الشیعه» مرحوم شیخ حر عاملی و «مستدرک الوسائل» مرحوم میرزای نوری از صادقین(ع) است و البته بیشتر آن از امام صادق(ع) است. این مطلب نشان می دهد زمینه نشر معارف اهل بیت(ع) برای امام صادق(ع) بیشتر فراهم بود به گونه ای که ائمه سایر مذاهب آن روز، نزد حضرت زانوی علم می زدند. ابوحنیفه و مالک سران دو مذهب از مذاهب اهل سنت در درس امام صادق(ع) حضور می یافتند. ابوحنیفه می گوید: «اگر جعفر بن محمد نبود، مردم حج بلد نبودند». یا در جای دیگر می گوید: «من فقیه تر و عالم تر از جعفر بن محمد ندیدم».
وی با بیان اینکه فقه شیعه مبتنی بر فرمایشات امام صادق(ع) است، گفت: اگر امروز «فقه بازار»، «فقه تجارت»، «فقه خانواده» و… داریم از برکت وجود امام صادق(ع) است.
وی تعریف کرد: یکی از علمای دانشگاه الازهر مصر زمانی به قم آمده بود و ضمن سخنرانیش می گفت: ما در مرافعات و قضاوت های خود فقه امام صادق را مد نظر داریم و گاهی فقه امام صادق را بر مذاهب اربعه ترجیح داده و آن را مقدم می داریم.
آقای طبسی، فقه امام صادق(ع) را حرف روز دانست و گفت: کسانی که به سخنان امام صادق گوش نمی کنند و با علوم دینی ستیز دارند، جاهل هستند و جهالتشان مانع درک حقایق می شود. دنیا را دعوت می کنم که از جهالت دست بردارد و سراغ فرهنگ ناب آل محمد(ص) بیاید. به نظرم دور نیست روزی که دنیا سراغ علوم آل محمد بیاید؛ چون مردم از بافته های نشأت گرفته از ذهن بشر ناقص خسته شدند و دنبال فقهی می گردند که با فطرتشان بسازد و نیازهایشان را پاسخ داده و قلب هایشان را آرام کند و این جز با فقه آل محمد(ص) ممکن نیست.
وی اقتصاد و اخلاق را مهمترین نیاز مردم عصر حاضر مبتنی بر فقه امام صادق(ع) دانست و گفت: امروز دنیا تشنه اخلاق است. اگر اخلاق در جامعه باشد، مسائل دیگر هم حل می شود.
وی درباره نسبت فقه و اخلاق گفت: اخلاق یکی از شُعب فقه است که از آن به مستحبات و مکروهات تعبیر می کنیم و اگر به اخلاق می پرداختیم و فرهنگ و روش ما فرهنگ و روش این خاندان بود، بسیاری از مشکلات امروز را نداشتیم. یکی از اصحاب نزد امام صادق(ع) می آید و می گوید: «با کسی شریک بودم، احساس کردم شریکم به من خیانت کرده و از اموال مشترک، مقداری را بدون اطلاع من برای خودش برداشته، آیا من اجازه تقاص دارم و می توانم بدون اینکه به او بگویم مقداری برای خودم بردارم؟» امام(ع) خیلی ناراحت شدند و فرمودند: «اصلاً به روی خود نیاور و این کار را نکن». (تهذیب الأحکام: ج 7، ص 192، باب الشرکة و المضاربة، ح 849/35) اگر این فرهنگ و اخلاق در معاملات ما راه می یافت، بسیاری از مشکلات ما حل می شد. رابطه فقه و اخلاق، فرع و اصل است؛ لذا وقتی می خواهیم جامعه را انسانی بار بیاوریم باید جامعه را صادقی و جعفری کنیم؛ یعنی مردم را با روشی که امام صادق(ع) می فرمایند، آشنا کنیم.
آقای طبسی تاکید کرد: فقه ما همان فقه آل محمد است البته اجتهادات و برداشت ها از روایات تفاوت می کند و این ناشی از پویایی فقه و اجتهاد ماست.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *